భాస్కరశతకం-3
28.కట్టడయైనట్టినిజకర్మముచుట్టుచువచ్చియేగతిం
బెట్టునొపెట్టినట్లనుభవింపకతీరదుకాళ్ళు మీదుగా
గిట్టకవ్రేలుడంచుదలక్రిందుగగట్టిరెయెవ్వరైననా
చెట్టునగబ్బిలంబులకుజేరిన కర్మముగాకభాస్కరా!
*గబ్బిలములు యితరులెవ్వరునుతమ్ముతలక్రిందుగా
చె్టు్టు్టునకువ్రేలాడగట్టకున్ననుతనపరాకృతకర్మముచేతనే యట్లువ్రేలాడుచుండును.అట్లేవిథివిహితమైన పురాకృతకర్మముతన్నావరించియెట్టికష్టములబెట్టిననుమానవుడట్లు అనుభవింపకతీరదు.
29.కట్టడలేనికాలమునగాదు శుభంబొరులెంతవారుచే
పట్టిననైనమర్త్యునకుభాగ్యమురాదనుటెల్లగల్లకా
దెట్టనిపల్కినన్ దశరథేశవశిష్ఠులు రామమూర్తికిన్
బట్టముకట్టగోరిరది పాయక చేయరె నోటు భాస్కరా!
*దశరథుడును ,వశిష్టమహామునియును శ్రీరామునకుపట్టాభిషేకము జేయనెంత ప్రయత్నించిననువిథివిథానములేక జరుగలేదు.అట్లేమానవునకుదైవికమగునేర్పాటులేనప్పుడుయెంతటిగొప్పవారుసాయముచేసిననుశుభములుగలవు.
30.కానక చేరబోలదతికర్ముడునమ్మికలెన్నిచేసినం
దానదినమ్మివానికడదాయగబోయినహానివచ్చున
చ్చోనదియెట్లనంగొరకుచూపుచునొడ్ఢనబోనుమేలుగా
బోననికానకాసపడిపోవుచు గూలదెకొక్కుభాస్కరా!
*తనకుదిండినిజూపుచు పన్నిన బోనును బోననితెలిసికొనకపందికొక్కుఆశించిబోయియందుచచ్చును.అట్లేయెన్నినమ్మికలుచేసినను తెలిసికొనకుండ పాపాత్మునిదగ్గరకువెళ్ళరాదు.నమ్మివెళ్ళినచోహాని సంభవించును.
31.కానిప్రయోజనంబుసమకట్టదు తాభువినెంతవిద్యవా
డైననుదొడ్డరాజుకొడుకైననునదెట్లు?మహేశుఫట్టివి
ద్యానిథిసర్వవిద్యలకుదానెగురుండు వినాయకుండుదా
నేనుగురీతినుండియునదేమిటికాడడుపెండ్లి?భాస్కరా!
*వినాయకుడుశివునికొడుకైననుసర్వవిద్యాస్థానభూతుండైనను అన్నివిద్యలగురువున్నుఏనుగువంటిబలముగలవాడునుఅయియున్ననుపెండ్లాడలేకపోయెను.అట్లనేమనుజుడెంతవిద్యావంతుడైననుగొప్పరాకుమారుడైననుైైైవమనుకూలింపనికార్యముజేసుకొనలేడు.
32.కామితవస్తుసంపదలుగల్గుఫలంబొరులాసపడ్డచో
నేమియుబెట్టడేనిసిరియేటికి?నిష్ఫలమున్నబోయినన్
బ్రామికశడ్డలోకులకుబంటగనేమదియెండిపోవగా
నేమిఫలంబు?చేదువిడదెన్నటికైన ముసిండి భాస్కరా!
*ఎప్పుడునుచేదువదలనిముషిణిచెట్టుపండినను,యెండిననువానినాశ్రయించియున్నమనుజులకేమియునునష్టములేదు.లాభములేదు.అట్లనేభాగ్యవంతుడుతన్నాశ్రయించికోరుకొన్నమనుజులకెంతఫరమునీయకున్నచోవానికిసంపదయున్ననునశించినను లాభములేదు.నష్టములేదు. సమానమేయగును.
33.కారణమైనకర్మలు కాక దిగంబడవెన్నిగొందులం
దూరిననెంతవారలకు;దొల్లిపరీక్షతుశాపభీతుడై
వారథినొప్పునుప్పరిపైబదిలంబుగదాగియుండినం
గ్రూరభుజంగదంతహతిగూలడెలోకులెఱుంగ భాస్కరా!
*ముని యిచ్చిన శాపమునకు భయపడిపరీక్షిత్ మహరాజు
సముద్రములోనిమేడపైభద్రముగదాగియుండినను పాముకాటు వలన చనిపోయెను.అటులనే ఎంతగొప్ప వారైననుయెన్నిమూలల దాగియున్ననుఅనుభవించవలసిన కర్మమనుభవింపకతీరదు.
34..కులము ననక్కడనకుంఠిత థార్మికుడొక్కడొక్కడే
కలిగెడుగాకపెందరుచుగల్గగనేరరు!చెట్టుచెట్టునన్
గలుగగనేర్చునేగొడుగుకామలుచూడగ నాడనాడనిం
పలరగనొక్కటొక్కటినయంబున జేకురుగాక భాస్కరా!
*ఆలోచింపగా గొడుగుకామలు అక్కడక్కడట్ప
పరిమితముగ నొక్కటొక్కటి దొరకునుగాని పత్తిచెట్టునందుదొరకదు.
అట్లనేమంచిధర్మబుథ్థిగలవాడుకులమునక్కడక్కడనెక్కడోకల్గును
35.కౄరమనస్కులౌ పతులగొల్చివసించిన మంచివారికిన్
వారిగుణంబెపట్టిచెడువర్తనవాటిలు;మాథురీజలో
దారలుగౌతమీముఖమహానదులంబుథిగూడినంతనే
క్షారముజెందవే మొదలికట్టడలన్నియుదప్పిభాస్కరా!
*తియ్యనినీరుగలగోదావరిమొదలగునదులు సముద్రములోకలిసిన వెంటనే తమతియ్యదనమునుకోల్పోయి యుప్పదనమునుపొందుచున్నవి.అట్లేకౄరుడగురాజునుసేవించుచున్నమంచివారికివారిమంచిగుణముపోయికౄరగుణముసంభవించును.
36.గిట్టుటకేడగట్టడ లిఖించిన నచ్చటగానియొండుచో
పట్టునగొంచుమఱ్ఱికడబ్రాణముతీసెగదయ్యభాస్కరా!
*శూద్రకమహారాజుకాశిలోచచ్చుటకైయచ్చటనుండగాదైవముగుఱ్ఱముగామారియారాజునుతనపైనెక్కించుకొనిదూరంగాతీసికొనివెళ్ళిమఱ్ఱిచెట్టువద్దప్రాణముదీసెను.అట్లనేజచ్చుటకుయెచ్చటవిథివ్రాసియుండెనోయచ్చటనేచచ్చునుగానివేరొకచోటజావడు.
౩7ఘనబలసత్త్వమచ్చుపడగల్గినవానికిహానిలేనిచో
తనదగుసత్త్వమేచెఱుచుదన్ను;నదెట్లన?నీరులావుగా
గనువసియించినన్ చెఱువుకట్టకుసత్త్వముచాలకున్నచో
గనుమలుపెట్టినట్టనడిగండితెగంబడకున్నె?భాస్కరా!
*చెఱువునకునీరెక్కువగానున్నప్పుడుచెఱువుగట్టుబలములేకున్నమథ్యగండితెగును.అట్లనేతనకధికబలమున్నందుననితరులచేహాని
కల్గకున్నను తనసత్తువయేతన్నుపాడుచేయును.
38ఘనుడగునట్టివాడునిజకార్యసముద్థరణార్థమైమహింబని
వడియల్పమానవునిబ్రార్థనచేయుటతప్పుగాదుగా;యన
ఘతగృష్ణజన్మముననావాసుదేవుడుమీదటెత్తుగాగను
గొనిగాలిగానికడకాళ్ళకుమ్రొక్కడెనాడుభాస్కరా
×*శ్రీకృష్ణుడు జన్మించిన సమయంలో నాతనితండ్రియగువసుదేవుడుకృష్ణునిరక్షించుటకైగాడిదవెనుకకాళ్ళనుపాపరహితముగానుభావించినమస్కరించెను.అట్లేగొప్పవాడైనవాడుతనకార్యమునునెఱవేర్చుకొనుటకైపనిబూనినీచునిప్రార్థించిననుదోషముకానేరదు.
39ఘనుడొకవేళగీడ్పడినగ్రమ్మఱనాతనిలేమివాపగా
గనుగొననొక్కసత్ప్ర ప్రభువుగాగనరాథములోపఱుం
బెనజెఱువెండినట్టితఱి బెల్లునమేఘుడుగాకనీటీతో
దనుపదుషారముల్ శతశతంబులుచాలునటయ్యభాస్కరా!
*పెద్దచెఱువుయెండిపోయినపుడుదానినిత్వరలోనీటిచేనిండించుటకుమేఘమేవర్షింపసరిపోవును.గానిమంచుబిందువులెన్నివర్షించినను జాలవు.అట్లేయొకగొప్పవాడుకీడుచేబీదవాడైనచో నాతనిబీదతనమునుబోగొట్టుటకుమంచిరాజేసరిపోవునుగానినీచమానవులెందరైననుసరిపోవరు.
40.చంద్రకళావతంసుకృపచాలనివాడుమహాత్ముడైనదా
సాంద్రవిభూతిబాసియొకజాతివిహీనునిగొల్చియుంటయో
గీంద్రసుతాంఘ్రిపద్మమతిహీనతనొందుటకాదుగాహరి
శ్చంద్రుడువీరబాహునినిజంబుగగొల్వడెవాడు భాస్కరా-!
*పూర్వముహరిశ్చంద్రమహారాజు దైవకృపలేకమాదిగకులజుడగు వీరబాహునిసేవించెను.అట్లే ఈశ్వరుని దయ లేనప్పుడుతానెంతటిఘనుడైనను గొప్పసంపదలను విడిచి ఒక నీచుని సేవింపవలసి వచ్చును.అట్లు సేవించుట దైవకృపలేకయే కానితెలివితక్కువగాదు.
41.చక్కదలంపగావిధివశంబుననల్పునిచేతనైనదా
జిక్కియవస్థలంబొరలుజెప్పగరానిమహాబలాఢ్యుడున్
మిక్కిలి సత్త్వసంపదలమీఱినగంధగజంబుమావటీ
డెక్కియదల్చికొట్టికుదియించిననుదెయోర్చిభాస్కరా!
*మిక్కిలి సత్తువగలమదపుటేనుగు తనపైకిమావటీడెక్కియదలించియంకుశముతోకొట్టికృంగజేసినసహించియుండును.అట్లేయెంత బలవంతుడైననుదైవవశముచేత నీచునిచేజిక్కికష్టములనుపొందుచుండును.
42.చదువదియెంతగల్గినరసజ్ఞతయించుకచాలకున్ననా
చదువు నిరర్థకంబు గుణసంయుతులెవ్వరుమెచ్చటెచ్చటం
బదునుగ మంచికూర నలపాకముచేసిననైననందునిం
పొదవెడునుప్పులేకరుచిపుట్టగనేర్చునటయ్యభాస్కరా!
*నలమహారాజువలెకూరనుఎంతచక్కగవండినను ఉప్పవేయనిచోరుచికలుగదు.అట్ధనేమానవుడెంతవిద్వాంసుడైననుకొంచెమైనరసమునుగ్రహింపలేకున్నవానివిద్యపనికిమాలినదగును.ఎక్కడను గగుణవంతులెవ్వరును మెచ్చుకొనరు.
43చాలబవిత్రవంశమున సంజనితుండగునేనియెట్టిదు
శ్శీలునినైనదత్కులవిశేషముచేనొకపుణ్యుడెంతయుం
దాలిమినుద్థరించును;సుధానిధిబుట్టగగాదెశంభుడా
హాలహాలానలంబుగళమందుధరించుటపూని భాస్కరా!
*మిక్కిలిభయంకరమగుహాలాహలమునునగ్నిహోత్రమునుపాలసముద్రములోపుట్టుటచేశంభుడు దానిని కంఠమునందుదాల్చెను.అట్లేఎట్టిచెడుగుణములు గలవాడైననుమంచికులమునపుట్టినచోనాకులమందలి గౌరవముచేత పుణ్యాత్ముడెవరైననునొకడుఆ దుష్టుని కాపాడును.
44.చేరిబలాథికుండెఱిగి చెప్పినకార్యముచేయకుండినన్
బారముముట్టలేడొక నెపంబునదాజెడునట్టి ధన్యుడున్
బోరక పాండుపుత్త్రులకు భూస్థలిభాగము పెట్టుమన్నగం
సారినిగాకుచేసిచెడడాయెనె గౌరవభర్తభాస్కరా!
*శ్రీకృష్ణుడు దుర్యోథనునివద్దకు వెళ్ళిపాండవులతోయుద్థము చేయకుండ రాజ్యమును పంచియిమ్మని చెప్పగానాతనినితిరస్కరించి దుర్యోథనుడుచెడెను.అటులనేబలశాలితనకడకేతెంచి చెప్పిన
పనులజేయకున్న యెంతటివాడైనను తనపని పూర్తిచేసుకొన
లేక ఏదేని కారణముచేత తానే నశించును.
45.చేసినదుష్టచేష్టనది చెప్పకనేర్పునగప్పిపుచ్చితా
మూసినయంతటన్ బయలుముట్టకయుండదదెట్లురాగిపై
బూసిన బంగరుంజెదరి పోవగడగిననాడునాటికిన్
దాసినరాగి గానబడదా జనులెల్లనెఱుంగ భాస్కరా!
*రాగిపై పొదిగిన బంగరుపూతచెదరిపోయినక్రమముగా
నందున్నరాగియందఱకు కనబడును.అట్లేనీచుడొక నీచ కార్యముచేసి చెప్పకుండనుపాయముచే దాచిపెట్టిననునది క్రమ
ముగనందఱకు దెలియక మానదు.
46.తగిలి మదంబుచేనెదిరిదన్నునెఱుంగకదొడ్డవానితో
బగగొని పోరుటెల్ల నతిపామరుడైచెడుటిఃతెకాకము
న్నెగడిజయింపనేరడదినిక్కముతప్పదు;ధాత్రిలో పలన్
దెగియొకకొండతోదగరుడీకొని తాకిననేమి?భాస్కరా!
**గొఱ్ఱెపోతుసాహసించియొకపర్వతమునుయెదుర్కొనితాకిన
దానితలపగులుట తప్పలాభమేమియునుండదు.అటులనే బలహీనుడుకావరముచే,తన.ఎదుటివారిబలములనుతెలియకుండ గొప్పవారితోవిరోధము పూని పోట్లాడిన తానే చెడిపోవును.కాని లాభమేమియును పొందలేడు.
47.తడవగరాదు దుష్ట గుణుదత్త్వమెరుంగకయెవ్వరైన
చెడు గుణమిట్లువల్వదని చెప్పిన గ్రక్కునగోపచిత్తుడై
గడుదెగజూచుగామఱుగగాగినతైలమునీటిబొట్టుపై
బడునెడనాక్షణంబెగసి భగ్గునమండక యున్నెభాస్కరా!
**బాగుగా గాగిన నూనెతనపైనీటిచుక్కపడిన వెంటనే
మీదికి లేచి భగ్గున మండును.అట్లేచెడ్డవాడు తనకు హితముచె
ప్పినవారికిచెడుచేయుటకేతెంచును..కావునచెడ్డవానినిజముతెలియకుండావానిజోలికిపోరాదు.
*గబ్బిలములు యితరులెవ్వరునుతమ్ముతలక్రిందుగా
చె్టు్టు్టునకువ్రేలాడగట్టకున్ననుతనపరాకృతకర్మముచేతనే యట్లువ్రేలాడుచుండును.అట్లేవిథివిహితమైన పురాకృతకర్మముతన్నావరించియెట్టికష్టములబెట్టిననుమానవుడట్లు అనుభవింపకతీరదు.
29.కట్టడలేనికాలమునగాదు శుభంబొరులెంతవారుచే
పట్టిననైనమర్త్యునకుభాగ్యమురాదనుటెల్లగల్లకా
దెట్టనిపల్కినన్ దశరథేశవశిష్ఠులు రామమూర్తికిన్
బట్టముకట్టగోరిరది పాయక చేయరె నోటు భాస్కరా!
*దశరథుడును ,వశిష్టమహామునియును శ్రీరామునకుపట్టాభిషేకము జేయనెంత ప్రయత్నించిననువిథివిథానములేక జరుగలేదు.అట్లేమానవునకుదైవికమగునేర్పాటులేనప్పుడుయెంతటిగొప్పవారుసాయముచేసిననుశుభములుగలవు.
30.కానక చేరబోలదతికర్ముడునమ్మికలెన్నిచేసినం
దానదినమ్మివానికడదాయగబోయినహానివచ్చున
చ్చోనదియెట్లనంగొరకుచూపుచునొడ్ఢనబోనుమేలుగా
బోననికానకాసపడిపోవుచు గూలదెకొక్కుభాస్కరా!
*తనకుదిండినిజూపుచు పన్నిన బోనును బోననితెలిసికొనకపందికొక్కుఆశించిబోయియందుచచ్చును.అట్లేయెన్నినమ్మికలుచేసినను తెలిసికొనకుండ పాపాత్మునిదగ్గరకువెళ్ళరాదు.నమ్మివెళ్ళినచోహాని సంభవించును.
31.కానిప్రయోజనంబుసమకట్టదు తాభువినెంతవిద్యవా
డైననుదొడ్డరాజుకొడుకైననునదెట్లు?మహేశుఫట్టివి
ద్యానిథిసర్వవిద్యలకుదానెగురుండు వినాయకుండుదా
నేనుగురీతినుండియునదేమిటికాడడుపెండ్లి?భాస్కరా!
*వినాయకుడుశివునికొడుకైననుసర్వవిద్యాస్థానభూతుండైనను అన్నివిద్యలగురువున్నుఏనుగువంటిబలముగలవాడునుఅయియున్ననుపెండ్లాడలేకపోయెను.అట్లనేమనుజుడెంతవిద్యావంతుడైననుగొప్పరాకుమారుడైననుైైైవమనుకూలింపనికార్యముజేసుకొనలేడు.
32.కామితవస్తుసంపదలుగల్గుఫలంబొరులాసపడ్డచో
నేమియుబెట్టడేనిసిరియేటికి?నిష్ఫలమున్నబోయినన్
బ్రామికశడ్డలోకులకుబంటగనేమదియెండిపోవగా
నేమిఫలంబు?చేదువిడదెన్నటికైన ముసిండి భాస్కరా!
*ఎప్పుడునుచేదువదలనిముషిణిచెట్టుపండినను,యెండిననువానినాశ్రయించియున్నమనుజులకేమియునునష్టములేదు.లాభములేదు.అట్లనేభాగ్యవంతుడుతన్నాశ్రయించికోరుకొన్నమనుజులకెంతఫరమునీయకున్నచోవానికిసంపదయున్ననునశించినను లాభములేదు.నష్టములేదు. సమానమేయగును.
33.కారణమైనకర్మలు కాక దిగంబడవెన్నిగొందులం
దూరిననెంతవారలకు;దొల్లిపరీక్షతుశాపభీతుడై
వారథినొప్పునుప్పరిపైబదిలంబుగదాగియుండినం
గ్రూరభుజంగదంతహతిగూలడెలోకులెఱుంగ భాస్కరా!
*ముని యిచ్చిన శాపమునకు భయపడిపరీక్షిత్ మహరాజు
సముద్రములోనిమేడపైభద్రముగదాగియుండినను పాముకాటు వలన చనిపోయెను.అటులనే ఎంతగొప్ప వారైననుయెన్నిమూలల దాగియున్ననుఅనుభవించవలసిన కర్మమనుభవింపకతీరదు.
34..కులము ననక్కడనకుంఠిత థార్మికుడొక్కడొక్కడే
కలిగెడుగాకపెందరుచుగల్గగనేరరు!చెట్టుచెట్టునన్
గలుగగనేర్చునేగొడుగుకామలుచూడగ నాడనాడనిం
పలరగనొక్కటొక్కటినయంబున జేకురుగాక భాస్కరా!
*ఆలోచింపగా గొడుగుకామలు అక్కడక్కడట్ప
పరిమితముగ నొక్కటొక్కటి దొరకునుగాని పత్తిచెట్టునందుదొరకదు.
అట్లనేమంచిధర్మబుథ్థిగలవాడుకులమునక్కడక్కడనెక్కడోకల్గును
35.కౄరమనస్కులౌ పతులగొల్చివసించిన మంచివారికిన్
వారిగుణంబెపట్టిచెడువర్తనవాటిలు;మాథురీజలో
దారలుగౌతమీముఖమహానదులంబుథిగూడినంతనే
క్షారముజెందవే మొదలికట్టడలన్నియుదప్పిభాస్కరా!
*తియ్యనినీరుగలగోదావరిమొదలగునదులు సముద్రములోకలిసిన వెంటనే తమతియ్యదనమునుకోల్పోయి యుప్పదనమునుపొందుచున్నవి.అట్లేకౄరుడగురాజునుసేవించుచున్నమంచివారికివారిమంచిగుణముపోయికౄరగుణముసంభవించును.
36.గిట్టుటకేడగట్టడ లిఖించిన నచ్చటగానియొండుచో
బుట్టదుచావుజానువులపున్కలనూడిచికాశిజావగాల్గట్టనశూద్రుకున్ భ్రమలగప్పుచు దద్విథిగుఱ్ఱమౌచునా
పట్టునగొంచుమఱ్ఱికడబ్రాణముతీసెగదయ్యభాస్కరా!
*శూద్రకమహారాజుకాశిలోచచ్చుటకైయచ్చటనుండగాదైవముగుఱ్ఱముగామారియారాజునుతనపైనెక్కించుకొనిదూరంగాతీసికొనివెళ్ళిమఱ్ఱిచెట్టువద్దప్రాణముదీసెను.అట్లనేజచ్చుటకుయెచ్చటవిథివ్రాసియుండెనోయచ్చటనేచచ్చునుగానివేరొకచోటజావడు.
౩7ఘనబలసత్త్వమచ్చుపడగల్గినవానికిహానిలేనిచో
తనదగుసత్త్వమేచెఱుచుదన్ను;నదెట్లన?నీరులావుగా
గనువసియించినన్ చెఱువుకట్టకుసత్త్వముచాలకున్నచో
గనుమలుపెట్టినట్టనడిగండితెగంబడకున్నె?భాస్కరా!
*చెఱువునకునీరెక్కువగానున్నప్పుడుచెఱువుగట్టుబలములేకున్నమథ్యగండితెగును.అట్లనేతనకధికబలమున్నందుననితరులచేహాని
కల్గకున్నను తనసత్తువయేతన్నుపాడుచేయును.
38ఘనుడగునట్టివాడునిజకార్యసముద్థరణార్థమైమహింబని
వడియల్పమానవునిబ్రార్థనచేయుటతప్పుగాదుగా;యన
ఘతగృష్ణజన్మముననావాసుదేవుడుమీదటెత్తుగాగను
గొనిగాలిగానికడకాళ్ళకుమ్రొక్కడెనాడుభాస్కరా
×*శ్రీకృష్ణుడు జన్మించిన సమయంలో నాతనితండ్రియగువసుదేవుడుకృష్ణునిరక్షించుటకైగాడిదవెనుకకాళ్ళనుపాపరహితముగానుభావించినమస్కరించెను.అట్లేగొప్పవాడైనవాడుతనకార్యమునునెఱవేర్చుకొనుటకైపనిబూనినీచునిప్రార్థించిననుదోషముకానేరదు.
39ఘనుడొకవేళగీడ్పడినగ్రమ్మఱనాతనిలేమివాపగా
గనుగొననొక్కసత్ప్ర ప్రభువుగాగనరాథములోపఱుం
బెనజెఱువెండినట్టితఱి బెల్లునమేఘుడుగాకనీటీతో
దనుపదుషారముల్ శతశతంబులుచాలునటయ్యభాస్కరా!
*పెద్దచెఱువుయెండిపోయినపుడుదానినిత్వరలోనీటిచేనిండించుటకుమేఘమేవర్షింపసరిపోవును.గానిమంచుబిందువులెన్నివర్షించినను జాలవు.అట్లేయొకగొప్పవాడుకీడుచేబీదవాడైనచో నాతనిబీదతనమునుబోగొట్టుటకుమంచిరాజేసరిపోవునుగానినీచమానవులెందరైననుసరిపోవరు.
40.చంద్రకళావతంసుకృపచాలనివాడుమహాత్ముడైనదా
సాంద్రవిభూతిబాసియొకజాతివిహీనునిగొల్చియుంటయో
గీంద్రసుతాంఘ్రిపద్మమతిహీనతనొందుటకాదుగాహరి
శ్చంద్రుడువీరబాహునినిజంబుగగొల్వడెవాడు భాస్కరా-!
*పూర్వముహరిశ్చంద్రమహారాజు దైవకృపలేకమాదిగకులజుడగు వీరబాహునిసేవించెను.అట్లే ఈశ్వరుని దయ లేనప్పుడుతానెంతటిఘనుడైనను గొప్పసంపదలను విడిచి ఒక నీచుని సేవింపవలసి వచ్చును.అట్లు సేవించుట దైవకృపలేకయే కానితెలివితక్కువగాదు.
41.చక్కదలంపగావిధివశంబుననల్పునిచేతనైనదా
జిక్కియవస్థలంబొరలుజెప్పగరానిమహాబలాఢ్యుడున్
మిక్కిలి సత్త్వసంపదలమీఱినగంధగజంబుమావటీ
డెక్కియదల్చికొట్టికుదియించిననుదెయోర్చిభాస్కరా!
*మిక్కిలి సత్తువగలమదపుటేనుగు తనపైకిమావటీడెక్కియదలించియంకుశముతోకొట్టికృంగజేసినసహించియుండును.అట్లేయెంత బలవంతుడైననుదైవవశముచేత నీచునిచేజిక్కికష్టములనుపొందుచుండును.
42.చదువదియెంతగల్గినరసజ్ఞతయించుకచాలకున్ననా
చదువు నిరర్థకంబు గుణసంయుతులెవ్వరుమెచ్చటెచ్చటం
బదునుగ మంచికూర నలపాకముచేసిననైననందునిం
పొదవెడునుప్పులేకరుచిపుట్టగనేర్చునటయ్యభాస్కరా!
*నలమహారాజువలెకూరనుఎంతచక్కగవండినను ఉప్పవేయనిచోరుచికలుగదు.అట్ధనేమానవుడెంతవిద్వాంసుడైననుకొంచెమైనరసమునుగ్రహింపలేకున్నవానివిద్యపనికిమాలినదగును.ఎక్కడను గగుణవంతులెవ్వరును మెచ్చుకొనరు.
43చాలబవిత్రవంశమున సంజనితుండగునేనియెట్టిదు
శ్శీలునినైనదత్కులవిశేషముచేనొకపుణ్యుడెంతయుం
దాలిమినుద్థరించును;సుధానిధిబుట్టగగాదెశంభుడా
హాలహాలానలంబుగళమందుధరించుటపూని భాస్కరా!
*మిక్కిలిభయంకరమగుహాలాహలమునునగ్నిహోత్రమునుపాలసముద్రములోపుట్టుటచేశంభుడు దానిని కంఠమునందుదాల్చెను.అట్లేఎట్టిచెడుగుణములు గలవాడైననుమంచికులమునపుట్టినచోనాకులమందలి గౌరవముచేత పుణ్యాత్ముడెవరైననునొకడుఆ దుష్టుని కాపాడును.
44.చేరిబలాథికుండెఱిగి చెప్పినకార్యముచేయకుండినన్
బారముముట్టలేడొక నెపంబునదాజెడునట్టి ధన్యుడున్
బోరక పాండుపుత్త్రులకు భూస్థలిభాగము పెట్టుమన్నగం
సారినిగాకుచేసిచెడడాయెనె గౌరవభర్తభాస్కరా!
*శ్రీకృష్ణుడు దుర్యోథనునివద్దకు వెళ్ళిపాండవులతోయుద్థము చేయకుండ రాజ్యమును పంచియిమ్మని చెప్పగానాతనినితిరస్కరించి దుర్యోథనుడుచెడెను.అటులనేబలశాలితనకడకేతెంచి చెప్పిన
పనులజేయకున్న యెంతటివాడైనను తనపని పూర్తిచేసుకొన
లేక ఏదేని కారణముచేత తానే నశించును.
45.చేసినదుష్టచేష్టనది చెప్పకనేర్పునగప్పిపుచ్చితా
మూసినయంతటన్ బయలుముట్టకయుండదదెట్లురాగిపై
బూసిన బంగరుంజెదరి పోవగడగిననాడునాటికిన్
దాసినరాగి గానబడదా జనులెల్లనెఱుంగ భాస్కరా!
*రాగిపై పొదిగిన బంగరుపూతచెదరిపోయినక్రమముగా
నందున్నరాగియందఱకు కనబడును.అట్లేనీచుడొక నీచ కార్యముచేసి చెప్పకుండనుపాయముచే దాచిపెట్టిననునది క్రమ
ముగనందఱకు దెలియక మానదు.
46.తగిలి మదంబుచేనెదిరిదన్నునెఱుంగకదొడ్డవానితో
బగగొని పోరుటెల్ల నతిపామరుడైచెడుటిఃతెకాకము
న్నెగడిజయింపనేరడదినిక్కముతప్పదు;ధాత్రిలో పలన్
దెగియొకకొండతోదగరుడీకొని తాకిననేమి?భాస్కరా!
**గొఱ్ఱెపోతుసాహసించియొకపర్వతమునుయెదుర్కొనితాకిన
దానితలపగులుట తప్పలాభమేమియునుండదు.అటులనే బలహీనుడుకావరముచే,తన.ఎదుటివారిబలములనుతెలియకుండ గొప్పవారితోవిరోధము పూని పోట్లాడిన తానే చెడిపోవును.కాని లాభమేమియును పొందలేడు.
47.తడవగరాదు దుష్ట గుణుదత్త్వమెరుంగకయెవ్వరైన
చెడు గుణమిట్లువల్వదని చెప్పిన గ్రక్కునగోపచిత్తుడై
గడుదెగజూచుగామఱుగగాగినతైలమునీటిబొట్టుపై
బడునెడనాక్షణంబెగసి భగ్గునమండక యున్నెభాస్కరా!
**బాగుగా గాగిన నూనెతనపైనీటిచుక్కపడిన వెంటనే
మీదికి లేచి భగ్గున మండును.అట్లేచెడ్డవాడు తనకు హితముచె
ప్పినవారికిచెడుచేయుటకేతెంచును..కావునచెడ్డవానినిజముతెలియకుండావానిజోలికిపోరాదు.
No comments:
Post a Comment